TENBİH
Medeniyetten
istifam, sizi düşündürecek. Evet böyle istibdad ve
sefahete ve zilletle memzuç medeniyete, bedeviyeti tercih ediyorum. Bu
medeniyet, eşhası fakir ve sefih ve ahlâksız eder. Fakat
hakikî medeniyet nev-i insanın terakki ve
tekemmülüne ve mahiyet-i nev’iyesinin kuvveden fiile çıkmasına hizmet ettiğinden, bu nokta-i nazardan medeniyeti istemek, insaniyyeti istemektir.
Hem
de mânâ-yı meşrutiyete ibtilâ ve muhabbetimin sebebi şudur ki: Asya’nın ve Âlem-i
İslâmın istikbalde
terakkisinin birinci kapısı, meşrutiyet-i meşrua ve şeriat dairesindeki
hürriyettir. Ve tali’ ve taht ve baht-ı İslâm’ın anahtarı da meşrutiyetteki şûrâdır. Zira şimdiye kadar üçyüz yetmiş milyon İslâm, ecanibin istibdâd-ı mânevîsi altında
eziliyordu. Şimdi hâkimiyet-i İslâmiye, âlemde bahusus bundan sonra Asya’da